Na de gedwongen stille coronaperiode en het niet meer beschikbaar zijn van de ruimte, is het radiocafé gelukkig weer opnieuw gestart door een initiatief van Dick Zijlmans en de NVHR. Het café wordt nu om de vier weken op dinsdagavond in Heath Center Hoenderdaal georganiseerd (zie: de agenda op de NVHR site).
Ik mocht de spits afbijten van deze nieuwe radiocafé’s. Daar er veel positieve reacties kwamen op de voordracht over audiometingen en het ter plekke meten van versterkers op het NVHR 45 jarige jubileum in Hotel Zuiderduin (Egmond aan Zee) leek het een goed idee om dit nog eens over te doen. Dus mijn laptop, enige meetapparatuur en een heleboel kabeltjes ingepakt en meegenomen naar Driebergen.

Eerst maar eens kijken of de beamer aan de gang kunnen krijgen. Dat is niet altijd even simpel: stap één hoe krijg je dat ding uit het plafond en aangeschakeld? Dat lukte met enig rommelen op het kastje dat ook de verlichting bediend. Maar dan ook een plaatje op het scherm krijgen blijkt een behendigheidsspel met veel uitdagingen: welke plugjes/dongles gebruiken, settings van de beamer en hoe en waarom ziet de software op de laptop dan de beamer nog steeds niet? Maar na enig pielen, blijkt het opeens te werken, dus nu overal afblijven!

De presentatie, die ik samen met Menno van der Veen schreef, is dezelfde als die in Zuiderduin. Het geeft een algemeen overzicht van de standaard meetmethoden van audioversterkers. Zie de link onderaan dit stukje om hem te downloaden. Uiteraard blijven er een hoop zaken liggen en worden onderwerpen soms alleen oppervlakkig besproken. Dat is onvermijdelijk als je het geheel tot een uur wil beperken. Maar na de presentatie werd er, onder genot van een kop koffie, heerlijk verder gediscuteerd over allerlei meettechnische zaken en audio kwaliteit in het algemeen.

Na de pauze worden diverse versterkers op de tafel geplaatst en zowel met de analoge apparatuur als met de computer plus ARTA software doorgemeten.
Als traditionele analoge meetset had ik een fraaie Lyndos LA1 meegenomen, deze bevat een sinus-, blok-generator, een digitale counter/frequentie meter, een mV wisselspanningsmeter met allerhande filters, een vervorming-analisator, wow- en flutter meter en zelfs een afluister luidsprekertje.
De bediening is soms wat complex omdat de vele functies met maar weinig knoppen moeten worden bediend.

Bij het meten worden een aantal zaken duidelijk. Ten eerste: je kunt nooit genoeg kabeltjes meenemen: we misten net één kabeltje om een leuk klein klasse-D versterkertje ook nog te kunnen meten.  De meegenomen High-End versterker is zo vervormings-vrij dat er niets aan te meten valt. Met de huidige stand van de techniek, kan men versterkers bouwen die minder dan een duizendste procent vervorming hebben. Met enigszins betaalbare en eenvoudige meetapparatuur is hier niets meer aan te meten, alleen topklasse meetsystemen (zoals van Audio Precision, prijsklasse vele €10.000!) kunnen we nog wat vinden.

De meegebrachte Philips transistorversterker uit de jaren 60/70 was een wat makkelijker geval, maar presteerde best nog heel redelijk. Ook een mooie single-ende buizenversterker werd gemeten en leverde de verwachte resultaten: een beetje onschuldige harmonische vervorming.

Het was een gezellige avond, hopelijk volgen er meer. De presentatie en een aantal meetresultaten zijn op te halen via: (met excuus voor de lelijke link van Google-drive):
https://drive.google.com/drive/folders/1cCqWjsb-tHicw3LQE6UOe-ASmSeP8M8W?usp=sharing

Hans Schipper