Jekel en Ed in Kootwijk
EERSTE RADIO-OMROEPUITZENDING 6 NOVEMBER 1919 HERHAALD
Op maandagochtend 6 november om 6:30 jl. werd, na maanden van voorbereiding, de zware deur van Radio Kootwijk door de beheerder geopend voor Diederik Jekel en zijn team om er een radio-uitzending te realiseren zoals Hanso Idzerda dat op 6 november 1919 deed.
Om een en ander te realiseren was hij op zoek naar mensen met kennis van de techniek van toen. Die werd gevonden bij leden van de Beeld & Geluid KennisKring en de NVHR. Zo heeft Ed Plevier de bouw van een technische replica van de smalband FM-zender van Idzerda op zich genomen.
De replica heeft hij opgebouwd met circa 100 jaar oude onderdelen, waaronder een door Philips gemaakte Generatorlamp voor de firma Bal Breda. Gidi Verheijen heeft op basis van het augustusschema een ontvanger gebouwd waarin hij twee replica Philips-Ideezet lampjes heeft verwerkt, evenals een glijspoel met twee glijcontacten uit de collectie Pieter Bakker van Beeld & Geluid, die hij voor dit doel mocht lenen.
Marco van der Hoeven heeft zijn authentieke koolmicrofoons voor deze speciale uitzending tot leven gewekt, waarvan er één werd voorzien van een schaalmodel trechter, zoals ook in de studio op de Beukstraat 8-10 in Den Haag door Hanso Idzerda werd gebruikt. Jaap Keijzer beet zich, met wisselend succes, vast in de bureaucratie van het zendvergunningenstelsel.
Voeg er aan toe het door kleinzoon Tobias Idzerda meegebrachte speeldoosje van de proefuitzending d.d. februari/maart 1919, een orkestje zoals dat later ook door de zender PCGG aan de ether werd toevertrouwd, en alle ingrediënten voor een authentieke radio-uitzending zijn voor handen.
Na alle replica’s en periferie te hebben getest, werd boven het bord ‘Brandt dit licht dan koppen dicht’ de rode ‘On Air’ lamp aangezet en was de uitzending met apparatuur en technologie van toen een feit, uiteraard met de geluidskwaliteit van 1919. De radio-uitzending is op beeld opgenomen en zal onderdeel zijn van een aflevering van het TV-programma Jekels Jacht dat april/mei 2024 zal worden uitgezonden.
Een fantastisch project dat door intensief samenwerken werd gerealiseerd.
Ed en Diederik, zender en ontvanger.
Zender.
Ontvanger
Een filmpje van deze gebeurtenis is te bekijken op:
Rob de Bie, Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Vrijwilliger Vereeuwigen en Verteller