Op deze avond zijn twee wat oudere Engelse radiotoestellen nader besproken in het Radiocafé, een luxe Pye 25B "Portable" uit 1928 en de veel eenvoudiger Kolster Brandes 253 "Pup" uit 1931.

Pye 25B uit 1928. De "A" uitvoering is een jaar ouder, en heeft een andere luidsprekergrille

De meegebrachte Pye is een vrij bekend model, het is de eerste Pye die is voorzien van het "Rising Sun" motief. Dit motief is uitgezaagd in de houten frontplaat, en geeft de ruime vierkante kast van massief noten een Art Deco uitstraling. De uitdrukking Art Deco wordt tegenwoordig te pas en te onpas gebruikt, maar in dit geval klopt het.

Pye heeft het Rising Sun-motief gebruikt tot 1948. Omdat dit patroon ook in een Japanse miliraire oorlogsvlag voorkwam is men er in dat jaar, onder druk van het Britse publiek, mee gestopt.

Het gaat om een draagbaar batterijtoestel, al valt dat niet direct af te leiden uit de afmetingen en het gewicht. Het kan echter vrij eenvoudig achterin een Rolls automobiel worden vervoerd naar de picknick plaats.

De KG raamantenne zit in de achterdeur, het LG raam aan de voorzijde

Wanneer we de achterdeur van het toestel met behulp van het bijgeleverde sleuteltje openen zien we een houten chassis waarop 5 batterijbuizen naast elkaar zijn geplaatst. Deze worden gevoed door een 2 volts loodaccu die links-onder een plekje heeft. De buizen zijn van het type Mullard PM1HF (4 stuks), plus een Mullard eindbuis type PM2. Rechts naast de accu wordt de anodebatterij (90 volt) geplaatst, daarnaast de roosterbatterij (9 volt). Onder het buizenchassis zit een tweede plank waarop de Celestion luidsprekerdriver en de twee Pye l.f. trafo's zijn vastgezet. De 12 inch conus (met bamboestokjes en metalen spiraal) van de Celestion speaker ligt verscholen achter het chassis.

Bedieningspaneel, van boven naar beneden de tegenkoppelknop met vertraging en rechts-boven een piepklein schaaltje, de afstemknop met vertraging en de golfbereik c.q. aan-uit schakelaar

Dit toestel is het eerste radiotoestel dat ik overnam inclusief een restauratierapport. Het is echter nog niet gerepareerd, in principe zou het moeten spelen maar de gevoeligheid van het h.f. gedeelte is nog onvoldoende.

Het schema begint bij de twee ingebouwde raamantennes (KG en MG) die worden afgestemd met behulp van een draaicondensator met vertragingsmechanisme. Vervolgens zijn er 2 h.f. trappen met triodes die a-periodisch zijn gekoppeld via twee h.f. smoorspoelen. Deze zijn haaks t.o.v. elkaar achterop het chassis vastgeschroefd.

Achterzijde van het chassis van de Pye. Boven de blokcondensator, de twee h.f. koppelspoelen en de draaibare terugkoppelspoel. Onder de twee Pye  l.f. transformatoren, de Celestion luidsprekerdriver, de afstemcondensator en de golflengteschakelaar

De h.f. trappen worden gevolgd door een roosterdetector met een draaibare terugkoppelspoel (met dempingsring) die zich juist tussen de twee raamantennes bevindt. Er wordt dus teruggekoppeld over 3 buizen. Na de detector volgen nog 2 l.f. trappen die trafo-gekoppeld zijn. Hoe eenvoudig kan een 5-lamps toestel eigenlijk zijn?

In een recensie uit 1929 van de Pye Portable door Wireless World (zie schematheek) wordt gesteld dat het toepassen van twee h.f. triodes wellicht wat ouderwets is, maar dat dit in de praktijk niet veel onderdoet voor de toen veel gebruikte screened grid lamp (tetrode). 

Over de fabrikant: W.G. Pye and Company is opgericht in Cambridge in 1896 door William George Pye, samen met zijn vrouw Annie Eliza. Doelstelling is de productie van wetenschappelijke instrumenten, William is een ervaren instrumentmaker.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog doet Pye ervaring op met de productie van radiolampen. In 1922 maakt het bedrijf haar eerste omroepontvanger. Een productiefaciliteit hiervoor wordt opgezet in Chesterton, en de markt reageert positief. In 1924 ontwerpt de zoon van William,  Harold Pye, een aantal nieuwe toestellen (de "700 Series") die nog meer succes hebben.

In 1928 verkoopt William Pye het bedrijf, dat ondertussen Pye Radio Ltd. heet, aan zijn bedrijfsvoerder, Charles Orr Stanley, voor £ 60,000. Philips heeft ook belangstelling, maar weigert de gevraagde provisie van £ 5.000 te betalen aan Stanley zodat de deal niet doorgaat. Later (eind jaren '30) neemt Philips het bedrijf alsnog over.

Gyula Kiss bekijkt het binnenwerk van de 90 volts batterij waarmee de Pye moet gaan spelen. Een moeilijkheid hierbij is dat deze omvormer zich straks binnen de twee raamantennes van de Pye bevindt, en dit niet mag gaan leiden tot een verstoring van de ontvangst

Het tweede toestel is de Kolster Brandes "Pup" in wisselstroomuitvoering, deze was indertijd ook zonder voedingsapparaat verkrijgbaar en kan in die uitvoering op batterijen spelen. 

Kolster Brandes 253 "Pup" met hondensnoet, met het knopje wordt de luidspreker ingesteld

Deze "Pup" is een wisselstroomtoestel, en veel compacter en goedkoper gemaakt dan de Pye Portable. Het is eveneens een éénkringer en voorzien van 3 buizen: een AC/HL, een AC/P en een Mullard 1821 gelijkrichter. Probleemloze techniek, en deze eindtriode is ook in High-End kringen zeer geliefd. 

Het chassis is een pertinax plaatje dat vlak onder de twee draaiknoppen is gemonteerd. Links de antennespoel, dan het voetje van de detectorbuis, vervolgens de nogal primitief ogende l.f. trafo en rechts het voetje van de eindbuis. Op de achtergrond de afstemcondensator en terugkoppelcondensator.

Deze Pup speelt zeer goed op de ingebouwde penluidspreker, zoals werd gedemonstreerd. Ook het schema levert weinig problemen op:

De restauratie van de Pup was een aardige klus, zo was de Zamac driver van de luidspreker aangetast, en lag in duigen. Deze moest worden vastgelijmd aan het hardhouten plankje waarop een en ander is gemonteerd. Ook de conus moest worden vervangen door een nieuw exemplaar. Een van de ronde draaiknoppen ontbrak en is bijgemaakt door Wim Jaegers. De schaaltjes zijn van doorzichtig celluloid.

Verder ontbraken de buizen, de normaal vrij kostbare AC/P eindbuis kon echter voor slechts 6 euro worden aangeschaft op de laatste NVHR-beurs in Driebergen. 

Ook het voedingschassis was niet compleet, het condensatorblok is daarom nagemaakt.

Gelukkig waren de andere onderdelen wel aanwezig, waaronder het houten blok met veiligheidsstekker, de voedingstrafo, buishouder en de zekeringhouder.

Het veiligheidsblok is helaas niet 100% veilig, op twee van de metalen nieten blijft de netspanning staan. Ook dit werd gedemonstreerd, zie hieronder.

Beveiligingsblok van de Pup in aktie

Achterschot met transfers en typeplaatje